Thứ Tư, 18 tháng 10, 2017

NHỮNG BÀI HÁT RU DÂN TỘC TÀY


 Ứ nọong nòn
Nộc khẳm khắc khẳm khăng
 Hắt rằng dú khè khẩu
Mí cẩu tua lục pích lương
 Tua nâng mừa mường kin đí
 Tua nâng mừa bản chí kin pon
Tua nâng khảm khòn chảng tuyện
Tua nâng lồng rườn
Hiến hắt quan
Tua nâng thèo nồng hát fài lừa
Tua nâng tải thay phưa chượng mé
Tua Mèo dú xó bằng tẳng xu
Tua nu pjai cà mjép lịn
Tua cáy dú tẩu laang tẳng hang
Tua quang dú tềnh đông tẳng cóoc
 Tua xọoc dú pàn dài la thình
 Thình tua nộc cu vắc, cu vằng
Mà hắt rằng dú pjai khẩu
Mí cẩu tua lục pích lương
Tua nâng pây lùy bản kin hương
Tua nâng khảm khòn chảng tuyện
Tua nâng lồng rườn Hiến hắt quan
 Tua nâng pây căm loan cái khoạt
Tua nâng thèo lồng hát fài lừa
Tua nâng tải thay phưa chượng
 Mé Tua nâng cò kè slưởng dú đai
Tua nâng nòn ngai kin chảo
 Tua nâng lặc báo pây thồng
 Nộc Vèn sliêu lẩu
Nộc Pjẩu hang cạt
 Cắp Pát hang rì
 Tua Mi hang tẩn
Tua Mẩn hang kho
Hang Mò kíu rích
Nòn đắc ớ nòn đây
Nòn thả Me pây quây khòi tứn
Nòn thả Me pây ứn khòi mà
Thả Me pây nằm au pja
Thả Me pây nà au luôm
Đảy tua luôm pác đeng
 Đảy mè mèng pác cắm
Đảy tua lằm hò lài
Đảy tua vài kin nhả
 Đảy tua mạ kin phjâm
 Lục đếch đảy kin nầm la dú
Tức khẩu ứ la nòn Nòn đắc la nòn đí.


  Dịch nghĩa
Chim Khảm Khắc khảm khăng
Làm tổ ở khe lúa
 Có chín con cánh vàng
 Một con bay lên trời ăn sao
 Một con bay về bản ăn giỗ
 Một con bay sang bản khác thưa chuyện 
Một con xuống nhà Hiến làm quan 
Một con nhảy xuống thác chèo thuyền 
Một con chuyên cày bừa nuôi Mẹ 
Con Mèo ở xó bếp vểnh tai 
Con Chuột ở giọt gianh thè lưỡi
 Con gà dưới gầm sàn dựng đuôi 
Con Nai ở trên rừng nghiêng sừng 
Con Hươu ở bãi cát đứng nghe 
Nghe con chim Cuốc hót 
Làm tổ ở ngọn lúa 
Có chín con cánh vàng
 Một con chuyên chơi rông trong bản
 Một con sang bản khác kháo chuyện 
 Một con xuống nhà Hiến làm quan 
Một con đi cầu loan làm Then 
Một con nhảy xuống thác chèo thuyền 
Một con chuyên cày bừa nuôi Mẹ 
Một con thì lười biếng
 Một con thì nằm ngửa chờ cháo
 Một con thì trốn Bố đi chơi Hội 
Chim chào mào nấu rượu 
Chim Cu Xanh đuôi cụt 
Con Ễnh Ương đuôi dài 
Đuôi con Gấu thì ngắn 
Đuôi con Nhím thì cong
 Đuôi con Bò nhỏ xíu
 Ngủ ngoan ơi ngủ ngoan 
Ngủ khi nào Mẹ đi xa hãy thức 
Ngủ đợi Mẹ đi làm sẽ về 
Ngủ đợi Mẹ đi sông bắt cá 
Ngủ đợi Mẹ đi đồng bắt muỗm
 Được con muỗm miệng đỏ 
Được con châu chấu cánh tím 
Được con diều hâu cổ vằn 
Được con trâu ăn cỏ 
Được con ngựa ăn tóc 
Trẻ em được bú sữa thì ngoan
 Đặt vào nôi là ngủ
 Ngủ khi nào gà trống thiến gáy thì hãy dậy
 Ngủ say ơ ngủ say 

(Nguồn sưu tầm: Hoàng Tuấn Cư (2011), văn hóa dân gian làng bản Nầng, Nxb Lao động, trang 292,293, 294, 295, 296)